Շնորհավորում ենք ՆԱԻ-Հայաստանի անդամ Արսեն Շահինյանին CIA որակավորում ստանալու կապակցությամբ և ներկայացնում ենք որակավորում ստանալու վերաբերյալ իր օգտակար խորհուրդները: 

Ուրախ եմ կիսվելու CIA որակավորման վկայական ստանալու վերջին նվաճումովս և ցանկանում եմ կիսվել ստացված տպավորություններով ու խորհուրդներով, որոնք հուսով եմ պիտանի կլինեն որակավորման գործընթացի նախաձեռնություններում:

Նախ նշեմ, որ նյութերի բովանդակությունը, շրջանակում ներառված թեմաները և իրավիճակային խնդիրները շատ պրակտիկ էին և կիրառելի ամենօրյա աշխատանքներում և հետևաբար բոլոր այն գործընկերներիս, ովքեր դեռ չունեն այս որակավորումը, խորհուրդ եմ տալիս անհապաղ սկսել որակավորման գործընթացը և կատարելագործել մասնագիտական գիտելիքները:

Այժմ մի քանի խորհուրդ քննությունը հանձնելու համար`

Մեծամասամբ հանդիպել եմ CIA որակավորման վկայական ստացած այլ գործընկերների կողմից ներկայացված բարդություններին և կարծում եմ, որ որակավորման քննությունը ժամանակատար գործընթաց է, հետևաբար ուժերի ու գիտելիքների կենտրոնացումից բացի պահանջում է նաև համբերություն:

Ուսումնական նյութերից բացի խորհուրդ կտամ օգտվել նաև հավելյալ այլ աղբյուրներից, քանի որ հրապարակվող նյութերը և քննական հարցերի շտեմարանը ոչ միշտ են արդիական (քննության ժամանակ հանդիպում են ինչպես նոր փոփոխված հարցեր, որոնք դեռ ներառված չեն ուսումնական նյութերում, այնպես էլ արդեն իսկ ոչ արդիական թեմաներից հարցեր, որոնք դեռ չեն հանվել քննական հարցերի ցանկից, սակայն ուսումնական նյութում արդեն առկա չեն):

Դասընթացի նյութերն ուսումնասիրելիս պետք չէ դրանք ընկալել/հիշել` զուգահեռներ տանելով ձեր կազմակերպության հետ, քանի որ ուսումնական նյութը վերաբերվում է ընդհանուր բոլոր իրավիճակներին և կարող է չհամապատասխանել որևէ մասնավոր դեպքի հետ:

Եթե քննությունը հանձնելու եք անգլերեն լեզվով փորձեք հասկանալ յուրաքանչյուր տերմինի հստակ նշանակությունը տվյալ կոնտեքստում, շատ դեպքերում այն կիրառված է ոչ առաջին իմաստային նշանակությամբ:

Անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել ուսումնական նյութերում առկա յուրաքանչյուր նույնիսկ չնչին պարբերության` անգամ եթե այն պարունակում է մի քանի տող: Հասանելի ուսումնական նյութերում չպետք է լինի անծանոթ կամ թերի ընկալված թեմա:

Քննության ընթացքում անհրաժեշտ է կառավարել յուրաքանչյուր հարցին պատասխանելու համար նախատեսված միջին ժամանակը:

Սույն թվականի նոյեմբերի 12-13-ին Աղվերանում տեղի կունենա ՆԱԻ-Հայաստանի տարեկան կոնֆերանսը: Կոնֆերանսին կհաջորդի պաշտոնական ընթրիքը, որի ընթացքում Ինստիտուտի անդամները հնարավորություն կունենան ծանոթանալ և հաղորդակցվել միմյանց և բանախոսների հետ: Միջոցառումը տեղի կունենա Best Resort Aghveran հյուրանոցում: Կոնֆերանսի օրակարգի թեմաներից է “Էթիկայի կանոնները ներքին աուդիտորների համար”, ինչը համապատասխանում է ՆԱԻ Գլոբալի կողմից սահմանված պահանջին, համաձայն որի որակավորումները վավեր պահելու համար տարեկան հայտարարագրման ենթակա 40 CPE-ներից 2-ը պետք է վերաբերվեն էթիկային: 
Նոյեմբերի 13-ին նույնպես պլանավորվում է իրականացնել սոցիալական (networking) միջոցառում, որի ընթացքում մասնակիցները կկարողանան կիսվել իրենց փորձով:

Կոնֆերանսի արժեքը անդամների համար կազմում է 35,000 դրամ, ոչ անդամների համար՝ 70,000 դրամ: Մասնակցության դեպքում խնդրում ենք լրացնել հետևյալ հարցաշարը:

Կոնֆերանսի մասնակցին ուղեկցող մեկ չափահասի կացությունն արժե լրացուցիչ 27,000 դրամ, մինչև 6 տարեկան մեկ երեխայի կացությունն անվճար է, մինչև 6 տարեկան երկու երեխաների կացությունը՝ 5,500 դրամ, 6-12 տարեկան մեկ երեխայի կացությունը՝ 15,000 դրամ: Բոլոր լրացուցիչ վճարումներն անհրաժեշտ է իրականացնել հյուրանոցում:

Շնորհավորում ենք ՆԱԻ-Հայաստանի անդամ Էդգար Նահապետյանին CIA որակավորում ստանալու կապակցությամբ և ներկայացնում ենք որակավորում ստանալու վերաբերյալ իր օգտակար խորհուրդները:

Ուրախ եմ մեր մասնագիտական համայնքում կիսվել վերջերս ունեցած հաջողությունովս՝ ստացած CIA որակավորումով: Միաժամանակ ուզում եմ կիսվել նաև իմ ունեցած տպավորություններով ու խորհուրդներով, որոնք հուսով եմ, որ ինչ-որ կերպ կմոտիվացնեն և կօգնեն ձեզ անցնել նույն ճանապարհով:

Եթե որոշել եք հանձնել քննությունները և ստանալ որակավորում, ապա հաշվի առեք, որ պետք է ներդնեք բավարար ժամանակ, որը թերևս մեր բոլորիս ունեցած ամենաթանկ ու սպառվող ռեսուրսներից մեկն է: Հաջողելու համար իհարկե ներդրված ժամանակին պետք է գումարել նաև բավարար կամք ու հետևողականություն: Ընդ որում կարծում եմ, որ չկա մի ընդհանուր բանաձև, թե ինչքան ժամանակ պետք է ներդնել, քանի որ դա կարող է կախված լինել մի շարք օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ գործոններից: Պատրաստ եղեք ծանրաբեռնված աշխատանքային օրվա ավարտից հետո ժամանակ տրամադրել պարապմունքներին: Վստահաբար կարելի է ասել, որ քննության օրը հաջողելու գրավականը դա քննությանը ձեր պատրաստվածության աստիճանն է:

Բացի հատուկ նախատեստված ուսումնական նյութերից հավելյալ նյութեր կարդալը իհարկե կարող է օգնել հաջողելու համար, բայց վստահ եղեք, որ բավարար է նաև միայն ուսումնական նյութերով պարապելը: Մանրամասն ուսումնասիրեք Ինստիտուտի կողմից հրապարակված ուսումնական ծրագիրը (syllabus, որը ցանկալի է, որ փակցված լինի տեսանելի վայրում), որպեսզի կարողանաք ճիշտ կառավարել պարապմունքների արդյունավետությունը՝ ավելի շատ ռեսուրս ուղղելով հատկապես այն թեմաներին, որոնց շուրջ կենտրոնացված է լինելու քննական հարցերի տոկոսային հարաբերությամբ ավելի մեծ մասը:

Քննություններին նախապատրաստվելիս որպես նպատակ առաջարկում եմ դնել քննությանը անպայման հաջողելը, իսկ քննության օրվա համար որպես հիմնական նպատակ սահմանել կուտակած ողջ ներուժով քննությանը մասնակցելը, քանի որ քննությանը նախապատրաստվելիս կունենաք բավարար ժամանակ լարվածությունը կառավարելու  համար, ինչը վստահաբար չեք ունենա քննության ընթացքում:

Նախօրոք անպայման ուսումնասիրեք քննությունը հանձնելու տեխնիկայի վերաբերյալ տարբեր աղբյուրներում հրապարակված խորհուրդները, հատկապես քննության ընթացքում ժամանակի ճիշտ կառավարման վերաբերյալ:

Եթե փայլուն անգլերեն չգիտեք, ապա դա ավելի շուտ արդարացում է, քան պատճառ չորակավորվելու համար, քանի որ քննություններին նախապատրաստվելը ևս մեկ առիթ է լեզվական հմտություններն ու մասնագիտական տերմինաբանության վերաբերյալ գիտելիքներն ամրապնդելու համար: Մոտավորապես նույն մոտեցմամբ վերաբերվեք նաև ձեր տարիքին:

Հնարավոր է, որ լսեք կարծիքներ այն մասին, որ միջազգային որակավորումները այնքան էլ կարևոր չեն, և գործնականում շատ բան չեն տալիս, որից հետո խորհուրդ կտամ Linkedin-ում ուղղակի փնտրել որակավորված մարդկանց ու նայել նրանցից շատերի անցած ճանապարհն ու զբաղեցրած պաշտոնները Հայաստանում ու արտասահմանում և մտածել այն հարցի շուրջ, թե որն է եղել նրանց մոտիվացիան անցնելու որակավորում ձեռք բերելու այդ ոչ այնքան էլ հեշտ ճանապարհով:

Կասկած չկա, որ անպայման պետք է փորձել: Մաղթում եմ հաջողություն:

Շնորհավորում ենք ՆԱԻ-Հայաստանի անդամ Նինա Սողոյանին CIA որակավորում ստանալու կապակցությամբ և ստորև ներկայացնում ենք որակավորումը ստանալու պատմությունը:

CIA որակավորման առավելությունները և ավելացրած արժեքը

Շարժառիթ

Մի քանի տարի առաջ “Մեծ Չորսնյակ”-ի մեջ մտնող աուդիտորական ընկերություններից մեկի արտաքին աուդիտի բաժնից տեղափոխվեցի վարկային կազմակերպության ներքին աուդիտի բաժին: Թեև մասնագիտական ուղղվածությունն ընդհանուր առմամբ նույնն է, սակայն դերերի հստակ տարբերակում կա, ինչն էլ ստիպեց մտածել գիտելիքներիս շրջանակն ընդարձակելու մասին, մասնավորապես՝ CIA որակավորում ստանալու օգնությամբ:

CIA Challenge քննություն

Ժամանակ առ ժամանակ, սովորաբար երեք տարին մեկ, հաշվապահի միջազգայնորեն ճանաչված որակավորում ունեցող անձանց հնարավորություն է տրվում CIA որակավորում ձեռքբերել՝ CIA որակավորման երեք քննությունների փոխարեն հանձնելով մեկ համախմբված քննություն՝ CIA Challenge Exam: Քանի որ Երդվյալ որակավորված հաշվապահների ասոցիացիայի (ACCA) լիիրավ անդամ եմ հանդիսանում, որոշեցի գնալ հենց այս ճանապարհով:

ՏՏ անվտանգություն և Տվյալների Վերլուծություն

CIA որակավորման քննությունը հանձնելու բազմաթիվ օգուտներից մեկն անձամբ ինձ համար քննության երրորդ մասում ՏՏ անվտանգության ոլորտի ռիսկերին և հսկողության մեխանիզմներին ավելի մանրամասն ծանոթանալն էր ու այդ ոլորտի վերաբերյալ գիտելիքներս համակարգելը:

Մեծ հաճույքով եմ կարդացել նաև տվյալների վերլուծության (Data Analytics) գործիքների ու մոտեցումների մասին նյութերը, կարծում եմ շատ կազմակերպություններ են այժմ գտնվում նմանատիպ գործիքների ներդրման փուլում, կամ առնվազն սկսել են այդ ուղղությամբ մտածել:

Սկսել ճանապարհը Հայաստանի Ներքին աուդիտորների ինստիտուտին անդամակցելու միջոցով

CIA որակավորում ստանալու ճանապարհը սկսելու նախընտրելի տարբերակ եմ համարում Հայաստանի Ներքին աուդիտորների ինստիտուտին (ՆԱԻ-Հայաստան) անդամակցելը: ՆԱԻ-Հայաստանի անդամները հասանելություն են ստանում ՆԱԻ Գլոբալի բազմաթիվ հրապարակումներին, որոնք անհրաժեշտ են ներքին աուդիտի գործառույթն արդյունավետ կերպով կազմակերպելու և կառավարելու համար: Օրինակ՝ ՆԱԻ Գլոբալի կողմից թողարկվող Կիրառական Ուղեցույցները (Practice Guides) գործնական մոդելներ են առաջարկում, որոնք կարելի է ադապտացնել և կիրառել տեղական կազմակերպություններում:

Ներկայիս արագ փոփոխվող քաղաքատնտեսական մթնոլորտում խնդիրների լուծման նոր մոտեցումներին և համաշխարհային փորձին արագ հասանելիություն ունենալը կարծում եմ անհրաժեշտություն է:

Հիմնական դժվարությունները և խորհուրդներ հանձնողներին

Պատրաստվելու ժամանակ և կոնսպեկտավորում

Հնարավոր է, որ CIA Challenge exam հանձնողները հույս դնեն նախկինում ձեռքբերված մասնագիտական գիտելիքի և փորձի վրա. խորհուրդ կտամ այդպես չվարվել: Ճիշտ կլինի ժամանակ հատկացնել ոչ միայն նյութը կարդալուն, այլև կոնսպեկտավորելուն, որ վերջում կրկնելը քիչ ժամանակ պահանջի։

Քննությունը հանձնելու ռազմավարություն

CIA քննության ընթացքում խորհուրդ կտայի նախապես հստակ ռազմավարություն ընտրել հարցերին պատասխանելու ժամանակի և կասկածելի հարցերը “ֆլագ” անելու տեսանկյունից, ստուգել այդ ռազմավարությունը նախապատրաստական թեսթեր գրելիս և կիրառել իրական քննության ժամանակ: Համացանցում բազմաթիվ ռեսուրսներ կան քննության հանձնման տեխնիկաների վերաբերյալ:

IPPF նյութերը կարդալը

Չնայած քննությանը պատրաստվելու համար նախատեսված նյութերում ներառված են ՆԱԻ Գլոբալի կողմից հրապարակվող Մասնագիտական Գործունեության Միջազգային Հայեցակարգի (IPPF) ստանդարտների և բացատրական ուղեցույցների առանցքային գաղափարները, անպայման խորհուրդ կտամ նաև անձամբ կարդալ ինչպես ստանդարտները (International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing) այնպես էլ դրանց Ներդրման Ուղեցույցները (Implementation Guidance) նյութերը՝ մասնագիտության սկզբունքներն ու “շունչը” լավագույնս ընկալելու համար:

Երեքը մեկում

Չնայած քննությունը հանձնում էի Challenge տարբերակով, որոշեցի ծանոթանալ նաև այն նյութերին, որոնք նախատեսված էին երեք առանձին CIA քննությունների համար՝ առավել մանրամասն գիտելիքներ ձեռքբերելու համար: Կարծում եմ, ճիշտ որոշում էր, քանի որ շատ օգտակար աղբյուրներ բացահայտեցի ինձ համար: Բացի այդ քննության հարցերում սխալ տարբերակներից մեկը կամ մի քանիսը պարունակում էին յուրահատուկ տերմիններ, որոնք ներառված էին միայն առանձին քննությունների նյութերում և դրանք բացառելու համար պետք էր առնվազն գաղափար ունենալ, թե ինչ են նշանակում:

Մասնակցություն դասընթացներին

Քննության նյութերում կան բազմաթիվ գաղափարներ, որոնք առանց համապատասխան փորձի դժվար է լիարժեք ընկալել: Այդ իսկ պատճառով խորհուրդ կտամ նրանց, ովքեր համարձակ քայլ են արել ու որոշել են աուդիտի փորձ չունենալով հանձնել քննությունը, անպայման CIA դասընթացների գրանցվել, որպեսզի դասախոսը կարողանա ավելի մանրամասն անդրադառնալ անծանոթ գաղափարներին, հնարավորություն լինի հարցեր ուղղելու և քննարկումներ անցկացնելու:

Covid-19 համավարակով պայմանավորված երկրում իրավիճակը բավականին ծանր է: Ինչպես տեղյակ եք շատացել են մահացության դեպքերը ինչպես տարեցների, այնպես էլ երիտասարդների շրջանում: Մեր անդամների առողջության և անվտանգության հարցը առաջնային դասելով ՆԱԻ-Հայաստանի Խորհրդի կողմից որոշում է կայացվել կոնֆերանսը և տարեկան ժողովը տեղափոխել մինչև իրավիճակի կայունացումը:
Այն անդամները, ովքեր արդեն վճարում են կատարել, խնդրում ենք պատասխան նամակով ներկայացնել հաշվեհամարը, շահառուի անուն, ազգանունը և բանկը, որին փոխհատուցում կկատարվի:
Հայցում ենք բոլորի ըմբռնումը և հույս ունենք իրավիճակի շուտափույթ լավացմանը:

Առողջ եղեք և հոգ տարեք Ձեր մտերիմների մասին: