CIA որակավորում ստանալու հաջողության պատմություն

Շնորհավորում ենք ՆԱԻ-Հայաստանի անդամ Նինա Սողոյանին CIA որակավորում ստանալու կապակցությամբ և ստորև ներկայացնում ենք որակավորումը ստանալու պատմությունը:

CIA որակավորման առավելությունները և ավելացրած արժեքը

Շարժառիթ

Մի քանի տարի առաջ “Մեծ Չորսնյակ”-ի մեջ մտնող աուդիտորական ընկերություններից մեկի արտաքին աուդիտի բաժնից տեղափոխվեցի վարկային կազմակերպության ներքին աուդիտի բաժին: Թեև մասնագիտական ուղղվածությունն ընդհանուր առմամբ նույնն է, սակայն դերերի հստակ տարբերակում կա, ինչն էլ ստիպեց մտածել գիտելիքներիս շրջանակն ընդարձակելու մասին, մասնավորապես՝ CIA որակավորում ստանալու օգնությամբ:

CIA Challenge քննություն

Ժամանակ առ ժամանակ, սովորաբար երեք տարին մեկ, հաշվապահի միջազգայնորեն ճանաչված որակավորում ունեցող անձանց հնարավորություն է տրվում CIA որակավորում ձեռքբերել՝ CIA որակավորման երեք քննությունների փոխարեն հանձնելով մեկ համախմբված քննություն՝ CIA Challenge Exam: Քանի որ Երդվյալ որակավորված հաշվապահների ասոցիացիայի (ACCA) լիիրավ անդամ եմ հանդիսանում, որոշեցի գնալ հենց այս ճանապարհով:

ՏՏ անվտանգություն և Տվյալների Վերլուծություն

CIA որակավորման քննությունը հանձնելու բազմաթիվ օգուտներից մեկն անձամբ ինձ համար քննության երրորդ մասում ՏՏ անվտանգության ոլորտի ռիսկերին և հսկողության մեխանիզմներին ավելի մանրամասն ծանոթանալն էր ու այդ ոլորտի վերաբերյալ գիտելիքներս համակարգելը:

Մեծ հաճույքով եմ կարդացել նաև տվյալների վերլուծության (Data Analytics) գործիքների ու մոտեցումների մասին նյութերը, կարծում եմ շատ կազմակերպություններ են այժմ գտնվում նմանատիպ գործիքների ներդրման փուլում, կամ առնվազն սկսել են այդ ուղղությամբ մտածել:

Սկսել ճանապարհը Հայաստանի Ներքին աուդիտորների ինստիտուտին անդամակցելու միջոցով

CIA որակավորում ստանալու ճանապարհը սկսելու նախընտրելի տարբերակ եմ համարում Հայաստանի Ներքին աուդիտորների ինստիտուտին (ՆԱԻ-Հայաստան) անդամակցելը: ՆԱԻ-Հայաստանի անդամները հասանելություն են ստանում ՆԱԻ Գլոբալի բազմաթիվ հրապարակումներին, որոնք անհրաժեշտ են ներքին աուդիտի գործառույթն արդյունավետ կերպով կազմակերպելու և կառավարելու համար: Օրինակ՝ ՆԱԻ Գլոբալի կողմից թողարկվող Կիրառական Ուղեցույցները (Practice Guides) գործնական մոդելներ են առաջարկում, որոնք կարելի է ադապտացնել և կիրառել տեղական կազմակերպություններում:

Ներկայիս արագ փոփոխվող քաղաքատնտեսական մթնոլորտում խնդիրների լուծման նոր մոտեցումներին և համաշխարհային փորձին արագ հասանելիություն ունենալը կարծում եմ անհրաժեշտություն է:

Հիմնական դժվարությունները և խորհուրդներ հանձնողներին

Պատրաստվելու ժամանակ և կոնսպեկտավորում

Հնարավոր է, որ CIA Challenge exam հանձնողները հույս դնեն նախկինում ձեռքբերված մասնագիտական գիտելիքի և փորձի վրա. խորհուրդ կտամ այդպես չվարվել: Ճիշտ կլինի ժամանակ հատկացնել ոչ միայն նյութը կարդալուն, այլև կոնսպեկտավորելուն, որ վերջում կրկնելը քիչ ժամանակ պահանջի։

Քննությունը հանձնելու ռազմավարություն

CIA քննության ընթացքում խորհուրդ կտայի նախապես հստակ ռազմավարություն ընտրել հարցերին պատասխանելու ժամանակի և կասկածելի հարցերը “ֆլագ” անելու տեսանկյունից, ստուգել այդ ռազմավարությունը նախապատրաստական թեսթեր գրելիս և կիրառել իրական քննության ժամանակ: Համացանցում բազմաթիվ ռեսուրսներ կան քննության հանձնման տեխնիկաների վերաբերյալ:

IPPF նյութերը կարդալը

Չնայած քննությանը պատրաստվելու համար նախատեսված նյութերում ներառված են ՆԱԻ Գլոբալի կողմից հրապարակվող Մասնագիտական Գործունեության Միջազգային Հայեցակարգի (IPPF) ստանդարտների և բացատրական ուղեցույցների առանցքային գաղափարները, անպայման խորհուրդ կտամ նաև անձամբ կարդալ ինչպես ստանդարտները (International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing) այնպես էլ դրանց Ներդրման Ուղեցույցները (Implementation Guidance) նյութերը՝ մասնագիտության սկզբունքներն ու “շունչը” լավագույնս ընկալելու համար:

Երեքը մեկում

Չնայած քննությունը հանձնում էի Challenge տարբերակով, որոշեցի ծանոթանալ նաև այն նյութերին, որոնք նախատեսված էին երեք առանձին CIA քննությունների համար՝ առավել մանրամասն գիտելիքներ ձեռքբերելու համար: Կարծում եմ, ճիշտ որոշում էր, քանի որ շատ օգտակար աղբյուրներ բացահայտեցի ինձ համար: Բացի այդ քննության հարցերում սխալ տարբերակներից մեկը կամ մի քանիսը պարունակում էին յուրահատուկ տերմիններ, որոնք ներառված էին միայն առանձին քննությունների նյութերում և դրանք բացառելու համար պետք էր առնվազն գաղափար ունենալ, թե ինչ են նշանակում:

Մասնակցություն դասընթացներին

Քննության նյութերում կան բազմաթիվ գաղափարներ, որոնք առանց համապատասխան փորձի դժվար է լիարժեք ընկալել: Այդ իսկ պատճառով խորհուրդ կտամ նրանց, ովքեր համարձակ քայլ են արել ու որոշել են աուդիտի փորձ չունենալով հանձնել քննությունը, անպայման CIA դասընթացների գրանցվել, որպեսզի դասախոսը կարողանա ավելի մանրամասն անդրադառնալ անծանոթ գաղափարներին, հնարավորություն լինի հարցեր ուղղելու և քննարկումներ անցկացնելու:

CIA որակավորում ստանալու հաջողության պատմություն

Շնորհավորում ենք ՆԱԻ-Հայաստանի անդամ Ադրինե Թումանյանին՝ CIA որակավորման քննությունները գերազանց արդյունքներով հանձնելու և 2016թ. Ուիլյամ Ս. Սմիթի մրցանակը ստանալու համար:

 

Ներկայացնում ենք Ադրինեի հետ հակիրճ հարցազրույցը:

– Ադրինե, Դուք ներառվել եք 2016թ.-ին լավագույն արդյունքներով քննությունները հանձնողների ցուցակում: Սա մեծ նվաճում է: Աշխարհում ամեն տարի մի քանի տասնյակ հազար դիմորդներ հանձնում են CIA քննություններ: Հուսանք, որ Ձեր փորձով կնպաստեք Հայաստանում մասնագիտության զարգացմանը և սերտիֆիկատի տարածմանը: Խնդրում ենք նաև կիսվել Ձեր փորձով ՆԱԻ անդամների հետ: Ինչու՞ որոշեցիք հանձնել CIA քննությունները:

Որոշումս պայմանավորված էր մասնագիտական փոփոխություններով: Աուդիտը ինձ համար ամբողջությամբ նոր ոլորտ էր և բավականին անծանոթ: Բացը լրացնելու համար որոշեցի CIA որակավորման համար նախապատրաստվել ինչն ինձ օգնեց թե նոր գիտելիքներ ձեռք բերել և թե ներքին աուդիտորի որակավորում ունենալ:

– Ի՞նչ հերթականությամբ եք հանձնել քննությունները, որքա՞ն ժամանակ է պահանջվել յուրաքանչյուր մասին նախապատրաստվելու համար:

Սկսել եմ 1-ին քննությունից, այնուհետև հանձնել եմ 2-րդը և 3-րդը: 1-ին և 2-րդ քննության համար նախատեսված տեսական նյութերը և թեստերը ներառում են 7 գլուխ: 1-ին քննության համար նախապատրաստվել եմ մոտ 1 ամիս՝ օրական տրամադրելով 2-3 ժամ: 2-րդ քննության համար նախատեսել էի 2-3 շաբաթ, քանի որ օրվա ընթացքում ավելի շատ ժամանակ էի հատկացնում ՝ մոտ 5 ժամ: 3-րդ քննությունն ավելի ծավալուն է, քանի որ ծածկում է թեմաների ավելի լայն շրջանակ, կազմում է 20 գլուխ: Այդ իսկ պատճառով 3-րդ քննության նախապատրաստվելը տևել է մոտ 1.5 ամիս՝ օրական հատկացնելով 2-3 ժամ: Ընդհանրապես, GLEIM-ի կողմից խորհուրդ է տրվում 1-ին և 2-րդ քննություններին տրամադրել 50-ական ժամ, իսկ 3-րդին՝ 110:

– Նախապատրաստվելիս ի՞նչ մոտեցում էիք որդեգրել՝ նախ տեսություն, հետո թեստեր, թե՞ այլ:

Նախապատրաստվելու ընթացքում յուրաքանչյուր թեմայի համար նախ ծանոթանում էի տեսությանը, այնուհետև թեստեր էի անում՝ տեսությունն ամրապնդելու համար: Իմ կարծիքով, ավելի լավ արդյունքների համար հարկավոր է համատեղել տեսությունն ու թեսթերը:

– Ժամանակի կառավարման ի՞նչ խորհուրդներ կտաք դիմորդներին:

Խորհուրդ կտամ պատրաստվելուն չափազանց շատ ժամանակ չհատկացնել, նախատեսել առավելագույնը 5-6 շաբաթ 1-ին և 2-րդ քնությունների համար, իսկ 3-րդի համար՝ 8-10 շաբաթ: Շատ կարևոր է պատրաստվել ամեն օր ժամանակ տրամադրելով, այլ ոչ թե կուտակել վերջին օրերին: Ինչպես նաև խորհուրդ եմ տալիս մոտավոր վերջնաժամկետ ֆիքսել Ձեզ համար: Քննությանն արժե գրանցվել այն դեպքում, երբ արդեն նյութի մեծ մասը վերանայել եք և քիչ թե շատ զգում եք, որ պատրաստ եք: Այսպես, եթե ընթացքում հասկանաք, որ Ձեզ լրացուցիչ ժամանակ է հարկավոր, խուճապի չեք մատնվի, սակայն ամեն դեպքում շատ հետաձգել հարկավոր չէ:

Ռիսկերի գնահատում դասընթաց

Ապրիլի 15-ին տեղի է ունեցել քննարկում ՆԱԻ-Հայաստանի Խորհրդի անդամ Մարինե Ղուշչյանի մասնակցությամբ: Քննարկումը կրում էր ինտերակտիվ բնույթ, բանախոսն ու մասնակիցները կիսվում էին իրենց փորձով:  Քննարկման հիմնական թեմաներն էին տարեկան ռիսկերի գնահատման գործընթացը, ներառյալ՝ ռիսկերի գնահատման նպատակները, մեթոդները, ռիսկերի քարտեզները, ինչպես նաև աուդիտի ռիսկերի գնահատումը, ներառյալ՝ ռիսկերի և հսկողությունների մատրիցաներ, խարդախության ռիսկի գնահատում: